نکات مهمی که باید در مورد زمان سنجی بدانیم

مبحث زمان سنجی در برنامه ریزی تولید و طرح ریزی واحد های صنعتی که اهمیت ویژه ای برای مهندسین صنایع داره

زمان سنجی

نکات مهم زمان سنجی : زمان سنجی عبارت است از تکنیک های مختلف به منظور تعیین زمان لازم برای یک اپراتور واجد شرایط که کار مشخصی را درسطح کارایی معین انجام می دهد.

به عبارتی می توان گفت که زمان سنجی روشی است که از طریق آن می توان به منافع بسیاری مانند ارئه خدمات بهتر، کاهش هزینه ها، ارتقای عملکرد انسانی، فزونی تولید دست یافت و به مدیریت کمک می کند که زمان غیر موثر تولید را زمان موثر آن جدا کند و در واحد هایی که از این فرایند استفاده نمی شود مقدار زیادی زمان غیر مفید وجود دارد که می توان آن راحذف نمود و در نهایت بهره وری نیروی انسانی و ماشین آلات را افزایش داد.

 

برخی از اهداف زمانسنجی به قرار زیر می باشد :

۱- تعیین تعداد کارگران تولیدی و غیر تولیدی مورد نیاز

۲- تعیین تعداد ماشین های تولیدی مورد نیاز

۳- تعیین هزینه  نیروی انسانی در گیر در ساخت محصول

۴- بالانس خطوط مونتاژ

۵- طراحی خط تولید و ایستگا ههای کاری قبل از نصب فیزیکی آن

۶- طراحی ابزار و وسایل و تجهیزات

۷- بررسی کارآیی بخش ها و یا نیروی انسانی کارخانه

 

مراحل اساسی فرآیند زمان سنجی :

۱- انتخاب کار مورد مطالعه

۲- ثبت کلیه اطلاعات مر بوط به شرایطی که در آن شرایط، کار انجام می پذیرد .

۳- بررسی روش ثبت شده جهت حصول اطمینان از آنکه از کاراترین روشها و حرکات استفاده شده و کلیه عناصر خارجی و غیر مفید از عناصر مفید تفکیک شده اند.

۴- اندازه گیری زمانی کار موجود در هر یک از عناصر، با استفاده از مناسب ترین  روش اندازه گیری کا ر.

۵- تعیین زمان استاندارد یرای عناصر کاری که شامل زمان الونس نیز می باشد .

۶- ثبت روش عمل و کلیه فعالیت هایی که زمان سنجی برای آنها صورت پذیرفته وزمان استاندارد مربوط به هر یک .

 

تکنیک های مختلف زمان سنجی

الف) روش های مشاهده  مستقیم  (Direct Observation  Methods)

۱- زمان سنجی با ساعت های متوقف شونده  (stop watch)

۲- روش نمونه برداری فعا لیت کار  (work  sampling):

روشی است که در آن در طول یک پریود زمانی تعداد زیادی مشاهدهدات آنی از گروه ماشین آلات، فرایند ها و یا کارگران انجام می پذیرد و در هر مشاهده آنچه را که در آن لحظه اتفاق می افتد ثبت می کند. درصد مشاهدات ثبت شده جهت یک فعالیت یا تاخیری خاص بعنوان مقیاس جهت درصدی از زمان که در طی آن ،فعالیت یا تاخیر خاص اتفاق می افتد در نظر گرفته می شود.

۳- روش زمانسنجی گروهی GTT (Group  Timing  Technique)

ب) روش های ترکیبی  (synthetic  Methods)

۱- استفاده از داد ه های استاندارد  (using standard data)

۲- سیستم های زمان های از قبل تعیین شده برای حرکات  (PMTS)

این سیستم ،سیستمی است که زمان های یک فعالیت را به صورت استاندارد برای یک فعالیت استاندارد مشخص کرده است.استفاده از این سیستم در تولید کارخانجات و طرح ریزی واحدهای صنعتی نقش واهمیت مهمی می تواند داشته باشد.

۳- سیستم های  زمان های از قبل تعیین شده شامل خانواده های MTM ,MOST  می باشند.

MTM فرآیندی است که در طی آن کلیه حرکات دستی و روشها به حرکات پایه ای لازم برای انجام آن تقسیم شده و به حرکت یک زمان از قبل تعیین شده که با توجه به طبیعت حرکت و شرایطی که درتحت آن انجام شده است،تخصیص می یابد.

از تعاریف زیر می توان برای تجزیه و تحلیل حرکات در MTM استفاده نمود.

۱-متد :قبل از تعیین زمان لازم باید روش مشخصی تعیین شود

۲_عملیات دستی :منظور عملیاتی است که توسط انسان انجام می پذیرد و شامل عملیاتی که توسط ماشین یا فرایند صورت می پذیرد ،نمی باشد.

۳ –حرکات پایه ای‌:به حرکات انگشت،دست و بازو،چشم ،بدن،پا و گام که درروی کارت داده ها منظور شده اندریالاطلاق می شود.

۴ –طبیعت حرکت :زمان مربوط به حرکات با توجه به میزان کنترل و دقت لازم برای کار بدست می آ ید

۵-شرایط :زمان حرکت پایه ای تحت تاثیر شرایط شیء(مانند ریز بودن،مسطح بودن ،..)

محدودیت مسیر حرکت و میزان دقت لازم قرار می گیرد.

ج) روش های تخمینی (Estimating  Methods‌)

۱- روش تخمین تحلیلی Analytical  Estimating))

۲- روش تخمین مقایسه ایComparative Estimating) )

د) سیستم های زمانسنجی رباتها ،RTM  (Robot Time  and Motion)

زمان سنجی با روش ساعت های متوقف شونده ( Stop watch ):

به طور کلی در سیستم های زمانسنجی،فعالیت ها به دو گروه تقسیم می شوند:

۱ -فعالیت های تکراری :به آن گروه از کار ها اطلاق می گردند که بصورت پیوسته در سالن تولید انجام می شوند مانند عملیات پرسکاری

۲- فعالیت های غیر تکراری :به آن دسته از فعالیت هایی اطلاق می گردند که به ندرت تکرارمی شوند مانند فعالیت های  تعمیراتی

 Stop watch این روش،یکی از عمده ترین سیستمهای زمانسنجی است که در طی آن ودر حین انجام کار- با توجه به مشاهده مستقیمی که از سیکل کاری صورت می پذیرد-زمانسنجی انجام می گردد.از این روش فقط برای فعالیتها یی که بصورت تکراری انجام می پذیرند باید استفاده نمود.خصوصیات مهم این سیستم زمانسنجی آن است که هر چه تعداد مشاهده سیکل کاری افزایش یابد دقت نتایج بدست آمده بهبود می یابد.

چهار اصل عمده زیر در این سیستم زمانسنجی برقرار است :

۱- نقطه شروع و ختم دقیق کار و روش انجام کار شامل کلیه جزئیات آن مانند مواد ،ماشین آلات ،شرایط کاری وسایر موارد دیگر باید دقیقا مشخص شود.

۲-یک سیستم ثبت زمان مشاهده برای کار مورد مطالعه تعیین شود.

۳-مفهوم واضحی از ضریب عملکرد تعیین شود.

۴-روشی برای تخصیص الونس به عناصر کاری تعیین شود.

وسایل لازم جهت زمانسنجی :

الف ) وسا یلی که باید همراه فرد زمانسنج باشند :

۱- ساعت زمانسنجی

۲- تخته زمانسنجی

۳- مداد وسایر وسایل ثبت

۴-  فرمهای زمانسنجی

ب )وسایل مربوط به بخش زمانسنجی :

۱- ساعت ثانیه شمار قابل اعتماد

۲- ماشین حساب

۳- فرم های مر بوط به بخش اداری زمانسنجی

   

مراحل زمانسنجی به روش STOP WATCH

۱-مطالعه روش ها وتعیین مناسب ترین روش (تا حد امکان)

۲-نگهداری وثبت کلیه اطلاعات موجود مربوط به سیکل کاری:

الف) اطلاعاتی که سبب می شوند به زمانسنجی سریع امکان دست یابی وجود داشته باشد مانند: کد ارزیابی /کد فرم وتعداد فرمها /نام ارزیابی کننه کار وزمان /تاریخ انجام ارزیابی زمان

ب) اطلاعاتی که سبب می شوند محصول یا قطعه مورد پروسه بنحو دقیقی مشخص شود

مانند: نام قطعه یا محصول /شماره  قطعه /مواد / کیفیت

ج) اطلاعاتی که سبب می شوند پروسه تولید ،روش ،طرح و ماشین مشخص  شود

مانند :محل دپارتمان /شرح فعالیت / مطالعه کار انجام یافته / طرح یا ماشین /رسم لی اوت،محل کار/سرعت ماشین ، قدرت تغذیه آن وسایر اطلاعات مربوط به تنظیم ماشین که در پروسه اثر می گذارند.

د) اطلاعاتی که وضعیت اپراتور و شرایط کاری  را مشخص می نمایند :

مانند نام اپراتور و جنسیت او /میزان تجربه / درجه حرارت /میزان نور /رطوبت

۳- تقسیم عملیات به عناصر موجود در آن وتعیین نوع عنصر:

یک عنصر عبارت است از یک بخش متمایز شده از یک کار مشخص که بمنظور راحتی در مشاهده ،زمانسنجی و تجزیه وتحلیل انتخاب می گردد.

انواع عناصر :هشت نوع عنصر کاری بشرح زیر موجود است

۱-عنصر تکراری : عنصری است که در هر یک از سیکل های کاراتفاق می افتد مانند عنصر کنار گذاشتن یک قطعه تمام شده

۲-عنصر موقت :عنصری است که در همه سیکل های کاری اتفاق نمی افتد وممکن است در فواصل منظم یا نا منظم رخ  دهد مانند تمیز کردن دستگاه ،تنظیم ماشین

۳-عنصر ثابت :عنصری است که زمان پایه آن در هر حالت (هر موقع که سیکل انجام شود )ثابت باقی می مانند.مانند روشن کردن ماشین ،نصب یک قطعه روی ماشین.

۴-عنصر متغییر :عنصری است که زمان پایه مربوط به آن با توجه به وابستگی آن به مشخصه ایی از محصول ،پروسه و ابزار تغییر می نماید مانند زمان حمل یک قطه از یک محل به محل دیگر (پارامتر مسافت در زمان اثر دارد )

۵- عنصر ماشینی :عنصری که بصورت اتوماتیک بوسیله یک ماشین تولیدی انجام می پذیرد مانند فشار بر یک   بدنه فلزی جهت شکل پذیری . 

۶-عنصر دستی : عنصری است که توسط دست کارگر انجام می شود،این مورد سایر اعضای بدن را نیز شامل می شود مانند نصب قطعه با دست،جوشکاری با الکترود

۷-عنصر خارجی :عنصری است که در طی زمانسنجی دیده می شود ولی یک قسمت غیر ضروری در انجام کار می باش و یا عنصری است که وقوع آن از قبل پیش بینی نشده باشد مانند آب خوردن در حین انجام کار

۴- مشاهده و ثبت زمان مشاهده شده:

پس از آنکه عناصر انتخاب شدند زمان سنجی آنها شروع می گردد. دو روش عمده جهت ثبت زمان مورد مشاهده وجود دارد.

۱-روش جمعی یا پیوسته :در این روش زمان بصورت پیوسته از شروع عنصر اول تا ختم آخرین عنصر ادامه می یابد و در انتهای هر عنصرزمان آن ثبت می گردد ،هدف این روش آن است که کلیه زمان های سیکل ثبت گردند.

در بسیاری از واحد های صنعتی از این روش استفادهمی گردد و هنگامی که طرح سیستم (تشویقی ) مطرح است کارگران بسیار مایل هستند که از زمان بندی پیوسته استفاده گردد تا زمان بندی غیر پیوسته ،زیرا زمان بندی پیوسته کلیه زمان عملیات آنها را ثبت می نماید.

۲-روش جدا: در این روش عقربه بعد از زمان سنجی عنصر اول به صفر بر می گردد و بلافاصله شروع به کار می نماید و زمان هر عنصر مستقیما بدست می آید.

زمان بندی پیوسته جهت عناصر کوتاه در سیکل کوتاه مناسب تر می باشد در صورتی که کار طولانی بوده و عناصر آن نیز طولانی باشند از سیستم جدا می توان استفاده نمود. زیرا در چنین صورتی خطا به اندازه ایی کم می شود که قابل توجه نیست .

منبع: سیمارون

 

فیلم آموزش کامل زمان سنجی (رویکرد صنعت محور)

با توجه به درخواست دوستان عزیز فیلم آموزش زمان سنجی با دو تکنیک زمان سنجی با کرنومتر و زمان سنجی Basic most تهیه شد. همچنین آموزش استفاده از خروجی این دو تکنیک در نرم افزار FLB آموزش داده شده است.

این دو روش پرکاربردترین تکنیک های زمان سنجی می باشند و در 99% شرکت ها و کارخانجات از این دو تکنیک استفاده می شود.
این آموزش به صورت کامل این دو روش را توضیح داده است و با مثال در اکسل و نرم افزار FLB پیاده سازی نموده است.

💎 اگر قصد شرکت در مصاحبه استخدامی شرکت ها و کارخانجات و یا کسب تخصص در زمینه زمان سنجی را دارید این ویدیو آموزشی را تهیه نمایید.

💎 مثال ها و فرم هایی که در این آموزش توضیح داده شده است همگی مثال های واقعی از صنعت است.

⏰ مدت زمان آموزش: 3 ساعت

لینک تهیه آموزش کامل :
http://sanaye20.ir/product/timestudy